Alerjik Rinit (Alerjik Nezle)
Günümüzde alerjik rinit görülmesi artış göstermektedir. Allerjik rinit (allerjik nezle) vücut savunma mekanizmasının reaksiyonu sonucu oluşan bir hastalıktır. Vücudun bağışıklık sistemi (immün sistem) vücudun kendisine ait olanını tanıyıp kendinden olmayan yabancılara karşı savunma oluşturan bir mekanizmadır. Yabancı bir madde algılandığında daha önceden bu maddeyle karşılaşıldıysa immün sistem gerekli hücreleri devreye sokarak bazı kimyasal maddeleri salgılar. Bazen bu reaksiyon aşırı bir şekilde olabilmektedir. Salgılanan bu kimyasal maddeler (histamin gibi) vücutta bazı belirtilere neden olur.
Alerjenler?
Alerjiye neden olan allerjenler solunum yolu veya besinlerle ağızdan alınabilir. En sık rastlanan alerjenler; polenler, otlar, ev tozu akar (mite), hava kirliliği nedeniyle havada bulunan kimyasal maddeler, hayvanların tüyleri ve besin yoluyla alınan alerjenlerdir.
Bulgular: Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, kaşıntı ve hapşırık en sık bulgulardandır. Ayrıca gözlerde kaşıntı ve sulanma ve burun dokularının şişmesine bağlı baş ve yüz ağrısı da çoğunlukla bulunur. Öyle ki yaşam kalitesi çok bozulur. Anamnez ile tercübeli bir uzman tanıyı hemen kor.
Tanı: Tam bir KBB muayenesi yapılarak özellikle burun dokularının durumu gözlenir. Burnun endoskopik muayenesi mutlaka yapılmalıdır. Alerjik rinit düşünülen hastalarda ileri tetkiklere geçilir.
Testler: Alerjik rinit tanısında en önemli test deri testidir. Bu testte hastanın cildine bilinen alerjik maddelerden küçük dozlarda verilerek bunlara karşı bir aşırı reaksiyon olup olmadığı gözlenir. Yaklaşık 30 dakika süren bir işlemdir. Bunun dışında kandaki immünglobulin düzeyinin ölçülmesi de bir fikir verebilir. Kayseri ve civarındaki en çok otlara ve çayırlara karşı allerji görmekteyiz.
Tedavi: Öncelikle alerji oluşturan alerjenle temasın kesilmesi için çevre değişiklikleri ve temizlikleri yapılmalıdır. Özellikle en sık rastlanan ve yıl boyu şikayetlere yol açan akarlarla mücadele gerekir. Bu amaçla yatak odasında tüylü ve yünlü eşyalar kaldırılmalı, özel vakumlu süpürgeler ve akarları yok eden özel deterjanlarla temizlik yapılmalıdır.
Tedavide kullanılan ilaçlar alerjik reaksiyonun önlenmesine veya baskılanmasına yöneliktir. Alerjik rinitte son yıllarda kullanılan steroidli burun spreyleriyle oldukça iyi sonuçlar alınmakta ve uzun süreli kullanılabilmektedir.
Bir diğer yöntem ise aşı tedavisi olarak bilinen immünoterapidir. Tek allerjenin neden olduğu ve reaksiyonun güçlü olduğu durumlarda tedavinin başarı şansı daha yüksektir. Ancak başarı oranının her vakada beklenen düzeyde olmaması; uzun, zahmetli ve maliyetli bir yöntem olması nedeniyle tedavide ilk tercih değildir. Allerji tedavisi sabır ister ve oldukça masraflıdır.
Cerrahi tedavi: Alerjik rinitli hastalarda yapılan cerrahi tedaviler genellikle bulguları azaltmaya (septum deviasyonu ve konka hipertrofisinin düzeltilmesi) veya birlikte olan diğer problemlerin (sinüzit, burun polipleri gibi) düzeltilmesine yöneliktir. Bu problemlerin düzeltilmesi hem şikayetleri azaltacak hem de verilen ilaçların burun içinde daha etkili olmasını sağlayacaktır. Cerrahi sonu başarı, bazen sınırlı olabilir.